Ptaki i obrączki
Pan Józef Wodarz z Dobrodzienia znalazł na działce nieznanego mu ptaka (niestety już martwego) z obrączką na nodze. Nasz czytelnik prosi o informacje, co to za ptak oraz co ma zrobić z obrączką. Dodatkowo prosi o informacje na temat obrączkowania i wędrówek ptaków.
Jak przypuszcza znalazca, ptak najprawdopodobniej zginął, uderzając w pobliską linię energetyczną. Z podanego mi opisu wynika, że znaleziony ptak to jemiołuszka (łac. Bombycilla garrulus) z rodziny jemiołuszek. Piękny ptak wielkości szpaka z charakterystycznym czubkiem na głowie, brązowym upierzeniem z żółtymi lotkami skrzydeł i ogona. Jej ojczyzną są syberyjskie i skandynawskie lasy iglaste. Odżywia się owadami latem, o owocami jemioły (stad nazwa ptaka) i jarzębiny zimą. Właśnie w zimie, kiedy na północy brak jest tych owoców lub gdy populacja ptaków jest liczna, wielkie stada jemiołuszek wędrują na południe i zachód. Średnio co 10 lat pojawiają się gromadnie w różnych rejonach Europy, także i w Polsce, z tego względu nazwano je ptakami inwazyjnymi lub najeźdźcami. Ich dalekie wędrówki budziły ciekawość od dawna i zapewne dlatego ornitolodzy obrączkują też jemiołuszki.
Obrączkowanie ptaków zapoczątkował Duńczyk H. Kortensen w 1899 roku, a metoda polega na zakładaniu na nogę ptaka aluminiowej obrączki z numerem i adresem pozwalającym na ustalenie kierunku, odległości szlaków wędrownych, a nawet prędkości przelotów i wieku ptaka. Obrączkowaniem zajmują się stacje ornitologiczne wielu krajów, a pierwszą stacje w Europie zbudowano w 1901 roku nad Zalewem Kuroński, zaś w Polsce w 1931 roku w Warszawie. Największą naszą stacja jest założona w 1953 r. Stacja Ornitologiczna przy Instytucie Zoologii Polskiej Akademii nauk w Górkach Wschodnich nad Zatoka Gdańską.
Właśnie do tej stacji powinien odesłać obrączkę pan Jan Wodarz. Podaję adres: Stacja Ornitologiczna PAN, ul. Nadwiślańska 108, 80-680 Gdańsk 40.
Przy okazji apeluję do czytelników: jeśli ktokolwiek znajdzie martwego ptaka z obrączką obojętnie z jakiego kraju, proszony jest o przesłanie jej listem zwykłym w kopercie z folią z podaniem miejsca, daty i okoliczności, w jakiej znalazł ptaka i swojego adresu. W zamian nadawca otrzyma ze stacji informację o nazwie i pochodzeniu8 ptaka, no i uzyska satysfakcję z działalności proekologicznej, służącej wyjaśnieniu tajemnic wędrówek ptaków.
Andrzej Faliński (OGP 52 / marzec 2003)
GÓRA
|